Κέντρο Πληροφόρησης για τη Χλωρίδα του Πάρνωνα στο Λεωνίδιο

Το Κέντρο Πληροφόρησης Λεωνιδίου για τη Χλωρίδα του Πάρνωνα στο Λεωνίδιο αποτελεί έναν χώρο αναφοράς για την ανάδειξη και προβολή της χλωριδικής αξίας του Πάρνωνα. Αξία διαπιστωμένη, που τεκμηριώνεται από την παρουσία πολλών και σημαντικών ειδών χλωρίδας και που κατατάσσει τον Πάρνωνα ανάμεσα στις πλουσιότερες χλωριδικά περιοχές της Ευρώπης.Προκειμένου ολοκληρωθεί η εγκατάσταση του Κέντρου στο κτίριο του πρώην Δημοτικού Σχολείου Βασκίνας, που βρίσκεται στο κέντρο του παραδοσιακού οικισμού Λεωνιδίου, πραγματοποιήθηκαν εργασίες αποκατάστασης του κτηρίου, κατά την περίοδο 2015-2016. Πιο συγκεκριμένα η αποκατάσταση του συνόλου του κτίσματος για τη μετατροπή του σε Κέντρο Πληροφόρησης για τη Χλωρίδα του Πάρνωνα και η εγκατάσταση της Έκθεσης Ερμηνείας Περιβάλλοντος σε αυτό, υλοποιήθηκαν σε δύο φάσεις στο πλαίσιο της Πράξης «Προστασία και διατήρηση της Βιοποικιλότητας του Όρους Πάρνωνα και Υγροτόπου Μουστού» του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Περιβάλλον & Αειφόρος Ανάπτυξη 2007- 2013» του ΕΣΠΑ. Ο Φορέας Διαχείρισης ως Κύριος του Έργου, σύνηψε Προγραμματική Σύμβαση με την Αναπτυξιακή Πάρνωνα – Αναπτυξιακή Ανώνυμη Εταιρεία ΟΤΑ, για την υλοποίηση της πρώτης φάσης του έργου, η οποία επέβλεψε τη σχετική εργολαβία ως Φορέας Υλοποίησης, αναθέτοντας σε Κατασκευαστική Κοινοπραξία την αποπεράτωση αποκατάστασης του κτηρίου.

Το διώροφο κτήριο είναι λιθόκτιστο, κεραμοσκεπές, σχήματος «Γ», τυπικό παράδειγμα αστικής διώροφης κατοικίας της εμπορικής ακμής του τέλους του 19ου αιώνα που συναντάται στο Λεωνίδιο αλλά και στην ευρύτερη περιοχή. Ο τύπος αυτός της κατοικίας διατηρεί τη βασική εσωτερική οργάνωση των προηγούμενων «αγροτικών» προτύπων και ταυτόχρονα τον εμπλουτίζει με στοιχεία νέα, συνήθως φερμένα από το εξωτερικό, ανάμεικτα με κλασικιστικά στοιχεία. Το ταβάνι και η ζωφόρος της σάλας, τα οποία αποκαταστάθηκαν και συντηρήθηκαν, είναι χαρακτηριστικό δείγμα διακόσμησης των αστικών σπιτιών του Λεωνιδίου της εποχής, πιθανά εκτελεσμένο από καλλιτέχνη που έχει προσκληθεί από την Κωνσταντινούπολη.

Το παλιό Δημοτικό Σχολείο Βασκίνας στο Λεωνίδιο Αρκαδίας, ξεκίνησε και πάλι τη λειτουργία του με τη σύγχρονη μορφή του μετά την ολοκλήρωση των εργασιών αποκατάστασής του. Οι επεμβάσεις που υλοποιήθηκαν είχαν ως αποτέλεσμα τη διατήρηση, επισκευή και ανάδειξη των παραδοσιακών χαρακτηριστικών του υφιστάμενου κτίσματος, αλλά και την αποκατάσταση της στατικής επάρκειας, της ενεργειακής αναβάθμισης και της λειτουργικής ένταξης της νέας του χρήσης, ούτως ώστε το κτήριο και ο περιβάλλων χώρος να μετατραπεί σε έναν δυναμικό χώρο αναφοράς για την ανάδειξη του φυτικού πλούτου του Πάρνωνα.

Η δημιουργία της έκθεσης ερμηνείας περιβάλλοντος έχει ως βασικό θέμα τη βασική γνωριμία των επισκεπτών με την προστατευόμενη περιοχή όρους Πάρνωνα και υγροτόπου Μουστού αλλά και την ανάδειξη του χλωριδικού πλούτου της. Στον χώρο αυτό πραγματοποιούνται επιπλέον παράλληλες δράσεις ενημέρωσης – ευαισθητοποίησης κατοίκων και επισκεπτών για την εκπλήρωση της παιδαγωγικής αποστολής του Κέντρου σε ότι αφορά στο φυσικό περιβάλλον της περιοχής.

Στο ισόγειο του κέντρου έχουν διαμορφωθεί κατάλληλοι χώροι υποδοχής επισκεπτών, γραφείων, καθιστικού και αποθήκης, ενώ στον όροφο φιλοξενείται η έκθεση ερμηνείας περιβάλλοντος, ο χώρος προβολής εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων και ο χώρος εργαστηρίου όπου θα γίνεται η προετοιμασία και η επίδειξη του χλωριδικού υλικού του κέντρου. Στον περιβάλλοντα χώρο δημιουργήθηκαν ανεξάρτητες περιοχές φύτευσης δενδροκομικών, ανθοκομικών, καλλωπιστικών και αρωματικών φυτών με αντίστοιχη σήμανση για τους επισκέπτες.

Η επίσκεψη στο Κέντρο Πληροφόρησης μπορεί να συνδυαστεί με δραστηριότητες μελέτης και ψυχαγωγίας στον περιβάλλοντα χώρο του αλλά και με βόλτα στον παραδοσιακό οικισμό και στα αξιοθέατά του, όπως στα αρχοντικά Πυργόσπιτα ή στη Φάμπρικα, το Κέντρο Προβολής της Αγροτικής Ιστορίας και των Δρόμων της Θάλασσας στην Ανατολική Πελοπόννησο, κ.α.

Για να κατεβάσετε την Αίτηση χορήγησης Άδειας Ξενάγησης πατήστε εδώ.

Το Κέντρο Περιβαλλοντικής Ενημέρωσης είναι επισκέψιμο εργάσιμες ημέρες, αλλά και σαββατοκύριακα και αργίες κατόπιν ραντεβού, για μεμονωμένες επισκέψεις, επισκέψεις ομάδων ή σχολείων.

Στους χώρους του Κέντρου, λειτουργούν:

• Αίθουσα Έκθεσης Ερμηνείας Περιβάλλοντος,
• Χώρος παρουσιάσεων, προβολών, ομιλιών και εκπαιδευτικών προγραμμάτων,
• Χώρος εργαστηρίου για προετοιμασία και επίδειξη χλωριδικού υλικού,
• Γραφεία και βοηθητικοί χώροι.

Βασικοί θεματικοί άξονες, στους οποίους βασίζεται η Έκθεση, είναι οι ακόλουθοι:

• Η βασική γνωριμία των επισκεπτών με την περιοχή.
•  Η στοχευμένη ερμηνεία στοιχείων από το φυσικό περιβάλλον.
• Η εκπλήρωση της παιδαγωγικής αποστολής μέσω της ενημέρωσης και της ευαισθητοποίησης των επισκεπτών του σε ό,τι αφορά στο φυσικό περιβάλλον της προστατευόμενης περιοχής.

Λεωνίδιο Αρκαδίας

Το Λεωνίδιο, η πρωτεύουσα της θάλασσας και έδρα του Δήμου Νότιας Κυνουρίας, με μακραίωνη ναυτική ιστορία, βρίσκεται στην αρχή της κοιλάδας του ποταμού Δαφνώνα. Είναι χτισμένο στη βάση επιβλητικών ερυθρών βράχων που αποτελούν ένα φυσικό παρατηρητήριο με απεριόριστη θέα προς τον θαλάσσιο ορίζοντα. Σύμφωνα με την απογραφή του 2011 έχει 3.826 κατοίκους, που είναι κυρίως Τσάκωνες, οι οποίοι έχουν τις δικές τους παραδόσεις, έθιμα, τραγούδια, χορούς και μιλούν τη δική τους διάλεκτο, την τσακώνικη.

Έχει χαρακτηριστεί παραδοσιακός οικισμός και ιστορικός τόπος με τα δίπατα και τρίπατα αρχοντόσπιτα με τις πλακόστρωτες και βοτσαλωτές αυλές, τα όμορφα κεραμοσκέπαστα χαγιάτια, τους υψηλούς πέτρινους ασβεστωμένους μαντρότοιχους και τα σκαλιστά και ζωγραφισμένα ταβάνια, τις καμινάδες, που έχουν κατασκευαστεί με περίτεχνο τρόπο, και δίνουν στον επισκέπτη μια πρώτη γεύση της τοπικής αρχιτεκτονικής. Το Λεωνίδιο, ο «σίγουρος τόπος» κατά τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη και ο «Διονύσου κήπος» κατά τον Παυσανία, είναι η πατρίδα πολλών αγωνιστών καραβοκυραίων και οικονομικών χορηγών και στρατιωτικών αρχηγών του Αγώνα για την ελευθερία του 1821.

Στο Λεωνίδιο σώζονται τρία από τα μεγαλοπρεπέστερα προεπαναστατικά μνημεία της Πελοποννήσου. O πύργος του Tσικαλιώτη (1808), που είναι επισκέψιμος για το κοινό, το αρχοντικό του Πολυτίμου (1816) και το αρχοντικό Kατσικογιάννη (1807), που βρίσκεται στη βόρεια άκρη του οικισμού. Ενδιαφέρον παρουσιάζει και ο πύργος Xατζηρούδη. Πραγματικό στολίδι αποτελεί το εξατάξιο σήμερα δημοτικό σχολείο τύπου Καλλία, που λειτουργεί από το 1910 περίπου, ενώ το νέο στολίδι του Λεωνιδίου και της περιοχής αποτελεί η «Φάμπρικα», το κτήριο του Κέντρου Προβολής της Αγροτικής Ιστορίας και των Δρόμων της Θάλασσας στην Ανατολική Πελοπόννησο, με πολύχρονη και πολύπτυχη ιστορία.

Αξιόλογες και ιστορικής σημασίας είναι αρκετές εκκλησίες της πόλης, όπως η Μητρόπολη (ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου), η Αγία Αικατερίνη, η Αγία Κυριακή, οι Τρεις Ιεράρχες, οι Άγιοι Ταξιάρχες και η Παναγία Χατζαλιού. Σε απόσταση 5 χλμ. από το Λεωνίδιο, δυτικά επάνω σε βράχο, βρίσκεται η μονή του Αγίου Νικολάου Σίντζας.  Σε ύψωμα που δεσπόζει της πόλης, δεξιά από την ανατολική είσοδο, σώζονται τρεις χαρακτηριστικοί παραδοσιακοί, ανεμόμυλοι.

Η χαράδρα του Δαφνώνα, στην περιοχή του Λεωνιδίου, έχει ενταχθεί στο Ευρωπαϊκό Οικολογικό Δίκτυο «Natura 2000», ως Ειδική Ζώνη Διατήρησης (ΕΖΔ) με κωδικό GR 2520005. Στη χαράδρα του Δαφνώνα απαντούν μερικά από τα πιο σπάνια ενδημικά είδη χλωρίδας του Πάρνωνα, αλλά αποτελεί και ενδιαίτημα, απειλούμενων και κινδυνευόντων ειδών, αρπακτικών πτηνών. Στην ευρύτερη περιοχή της Νότιας Κυνουρίας ενδιαφέρον επίσης παρουσιάζουν μεταξύ άλλων, τα παρακάτω σπήλαια και καταβόθρες:

• Σπήλαιο Διονύσου Σίντζας, N.Δ. του Λεωνιδίου,
• Σπήλαιο των Σκορπιών, Β-ΒΑ του όρους Τούρλα, Ν. του Λεωνιδίου,
• Σπήλαιο Μάνα, στα Πούλιθρα,
• Καταβόθρα Δέρσιου, στο οροπέδιο της Παλαιόχωρας Τυρού,
• Καταβόθρα Πελετών, Ν.Α. από το χωριό Πελετά,
• Καταβόθρα Πρόπαντες, Β.Δ. από το Παλαιοχώρι.

Από την περιοχή του Λεωνιδίου ξεκινούν διαδρομές κατάλληλες για πεζοπορία, ποδηλασία βουνού, αναρρίχηση και άλλες οικοτουριστικές δραστηριότητες.

Ο κάμπος του Λεωνιδίου παράγει πληθώρα αγροτικών προϊόντων, εσπεριδοειδή, ελιές, ντομάτες, μαρούλια και άλλα κηπευτικά. Χαρακτηριστικό όμως προϊόν της περιοχής είναι η μελιτζάνα (η τσακώνικη, όπως είναι γνωστή), κυρίως λόγω μικροκλίματος και εδάφους και φημίζεται ως η πιο εύγευστη στην Ελλάδα.

Πρόσβαση

Το Λεωνίδιο βρίσκεται στις νοτιοανατολικές παρυφές του Πάρνωνα και για να φτάσει κανείς μέχρι εκεί ακολουθεί τις διαδρομές :

• από Άστρος προς Άγιο Ανδρέα
• από Σπάρτη προς Κοσμά

Αποστάσεις

• Από Αθήνα 200 χλμ
• Από Τρίπολη 93 χλμ
• Από Σπάρτη 84 χλμ
• Από Άστρος 48 χλμ

Επιστροφή στην κορυφή