Στα πλαίσια του χρηματοδοτικού μέσου LIFE+ και της συγχρηματοδότησης του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, το ΕΚΒΥ σε συνεργασία με την Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, την Περιφέρεια Πελοποννήσου (Δασαρχείο Σπάρτης) και τον Φορέα Διαχείρισης Όρους Πάρνωνα και Υγρότοπου Μουστού, από τον Ιανουάριο 2009 ξεκίνησαν την υλοποίηση του έργου LIFE+ ΦΥΣΗ με τον αριθμό LIFE07 NAT/GR/000286 και τίτλο «Αποκατάσταση των δασών Pinus Nigra στον Πάρνωνα (GR2520006) μέσω μιας δομημένης προσέγγισης».

Το έργο Life υλοποιείται στην έκταση των δασών με μαύρη πεύκη (Pinus nigra) που κάηκαν από τις πυρκαγιές του 2007 στο Νομό Λακωνίας. Η μαύρη πεύκη είναι είδος μέτρια προσαρμοσμένο στις δασικές πυρκαγιές και ειδικότερα στις έρπουσες καθώς ο χονδρός φλοιός που σχηματίζει στη βάση του κορμού προστατεύει το δέντρο. Με τον τρόπο αυτό η φυσική αναγέννηση του δάσους είναι εξασφαλισμένη αφού οι κώνοι ωριμάζουν κανονικά τον Νοέμβριο και οι σπόροι πέφτουν νωρίς την άνοιξη. Όταν όμως οι πυρκαγιές είναι επικόρυφες, όπως αυτή του Αυγούστου του 2007 οι κώνοι καίγονται και καθώς η μαύρη πεύκη δεν διατηρεί σπόρους σε λήθαργο όπως η χαλέπιος η φυσική αναγέννηση εξαρτάται από τη δυνατότητα διασποράς από γειτονικά μη καμένα τμήματα του δάσους. Στις περιπτώσεις αυτές απαιτείται επέμβαση του ανθρώπου ο οποίος με φυτεύσεις ή άλλες τεχνικές θα επιταχύνει τη φυσική διαδικασία.

Ο σχεδιασμός των επεμβάσεων αυτών, οι ειδικότερες τεχνικές που θα περιλαμβάνει, οι προετοιμασία που πρέπει να έχει γίνει για την αντιμετώπιση των προβλημάτων αυτών και άλλα συναφή θέματα θα απασχολήσουν το διεθνές συνέδριο πραγματοποιείται την Πέμπτη & Παρασκευή, 15 & 16 Οκτωβρίου 2009 με θέμα «Νέες προσεγγίσεις στην αποκατάσταση δασών μαύρης πεύκης» στη Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη στη Σπάρτη Λακωνίας.

Φώτο 1. Κορμός μαύρης πεύκης μετά από έρπουσα πυρκαγιά. Το δέντρο αν και καψαλισμένο είναι ζωντανό και καρποφορεί. Περιοχή Πολύδροσου Πάρνωνα. (φωτ. Πέτρος Κακούρος/ΕΚΒΥ)

Σκοπός του συνεδρίου είναι η ανταλλαγή εμπειριών και τεχνογνωσίας ως προς την εφαρμογή καλών πρακτικών αποκατάστασης δασών μαύρης πεύκης μετά από πυρκαγιά στην Ελλάδα και τη Μεσόγειο, καθώς και η συζήτηση της αντίστοιχης προσέγγισης που αναπτύχθηκε για τα δάση μαύρης πεύκης στην περιοχή του δικτύου Νatura 2000 “Όρος Πάρνωνας (και περιοχή Μαλεβής)” που επλήγησαν από πυρκαγιά το 2007.

Το πρόγραμμα του Συνεδρίου είναι το ακόλουθο:

1η μέρα 15-10-2009
08:30-09:00 Υποδοχή συμμετεχόντων
09:00 Καλωσόρισμα εκ μέρους των διοργανωτών, χαιρετισμοί
09:30 Εισαγωγική ομιλία: Το πρόβλημα της αποκατάστασης των καμένων δασών της μαύρης πεύκης – αρχές αποκατάστασης δασικών οικοσυστημάτων. Σ. Ντάφης, Ομότ. Καθηγητής ΑΠΘ
09:50 Αποκατάσταση δασών μαύρης πεύκης. Κωνσταντίνος Κραβαρίτης, Διεύθυνση Αναδασώσεων και Ορεινής Υδρονομικής, Γενική Διεύθυνση Ανάπτυξης και προστασίας Δασών και Φυσικού Περιβάλλοντος, Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων
10:10 Σύντομη παρουσίαση της περιοχής του Πάρνωνα, της πυρκαγιάς του 2007 και των επιπτώσεών της. Παναγιώτα Σημάδη, Δασάρχης Σπάρτης
10:30 Σύντομη παρουσίαση της περιοχής του Ταΰγετου, της πυρκαγιάς του 2007, των επιπτώσεών της και των δράσεων αποκατάστασης. Δασαρχείο Καλαμάτας
10:50 Διάλειμμα-Καφές
11:00 Αποτίμηση των επιπτώσεων της πυρκαγιάς στα δάση μαύρης πεύκης στον Πάρνωνα – Η προσέγγιση για την αποκατάστασή τους. Δρ. Πέτρος Κακούρος, ΕΚΒΥ
11:20 Κριτήρια επιλογής σκοπών και μέτρων μεταπυρικής διαχείρισης των δασών μαύρης πεύκης με βάση την επιστήμη της οικολογίας. Καθ. Μαργαρίτα Αριανούτσου, Τμήμα Βιολογίας, Πανεπιστήμιο Αθηνών
11:40 Παραδείγματα δομημένων προσεγγίσεων αποκατάστασης δασών μαύρης πεύκης στην Ισπανία και αλλού. Dr. V. Ramon Vallejo, Τμήμα Βιολογίας, Πανεπιστήμιο Βαρκελώνης
12:00 Τα δάση μαύρης πεύκης στην Κύπρο. Παναγιώτης Τσιντίδης, Τμήμα Δασών Κύπρου
12:20 Γνωρίσματα των δασών μαύρης πεύκης που επιδρούν στην επιλογή μεταξύ φυσικής ή τεχνητής αποκατάστασης. Επικ. καθ. Πέτρος Γκανάτσας, Σχολή Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος, ΑΠΘ
12:40 Χειρισμοί ευνόησης της φυσικής αναγέννησης και εφαρμογής της τεχνητής αποκατάστασης των δασών της μαύρης πεύκης. Δρ. Νίκος Γρηγοριάδης, Ινστιτούτο Δασικών Ερευνών-ΕΘΙΑΓΕ
13:00 Παρεμβάσεις – Συζήτηση
14:00 Ελαφρύ γεύμα-Καφές
20:00 Δείπνο

2η μέρα 16-10-2009
08:30 Συγκέντρωση για την επίσκεψη στον Πάρνωνα
09:30 1η Στάση: Μαύρη πεύκη με αείφυλλα πλατύφυλλα (Θέση Άγ. Δημήτριος-Μπαούτι)
10:30 2η Στάση: Μαύρη πεύκη-Ελάτη (Θέση Καρυές)
11:30 3η Στάση: Μαύρη πεύκη-Ελάτη (Θέση Σανιδάκι)
12:30 4η Στάση: Μαύρη πεύκη (Θέση Κεραίες Πολύδροσου)
13:00 Μετακίνηση στο Πολύδροσο και συζήτηση-συμπεράσματα
14:30 Γεύμα
15:30 Επιστροφή στην Σπάρτη

Το έργο LIFE07 NAT/GR/000286 «Αποκατάσταση δασών Pinus nigra στον Πάρνωνα (GR2520006) μέσω μιας δομημένης προσέγγισης» υλοποιείται από το Ελληνικό Κέντρο Βιοτόπων-Υγροτόπων σε συνεργασία με την Περιφέρεια Πελοποννήσου, τον Φορέα Äιαχείρισης Όρους Πάρνωνα-Υγροτόπου Μουστού και την Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης. Χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή-ΓΔ Περιβάλλον και το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων.
LIFE07 NAT/GR/000286:

Restoration of Pinus nigra forests on Mount Parnonas through a structured approach
«Αποκατάσταση δασών Pinus nigra στον Πάρνωνα (GR2520006)
μέσω μιας δομημένης προσέγγισης»